W ostatnich dniach przetoczyła się przez internet, w tym wykop, fala rozmaitych oskarżeń pod kierunkiem WOŚP. Przytłaczająca większość z nich to zwyczajne brednie (nie bójmy się nazywać rzeczy po imieniu), oparte na doniesieniach przypadkowych blogerów, polityków, telewizyjnych manipulacjach, krążących w internecie obrazkach oraz zwyczajnych plotkach. W poniższym tekście odnoszę się do tych zarzutów, niesprawdzonym kłamstwom przeciwstawiając uźródłowione fakty. Do rzeczy.

Wyszczególnione przez matkę kurkę ogromne marnotrawstwo zebranych środków źródło:

Na czym polega manipulacja? Autor pokazuje różnice pomiędzy przychodami a wydatkami na sprzęt, sugerując, że zostały zmarnowane i/lub rozkradzione. Są to kwoty… prawdziwe, problem w tym, że nijak nie pokazują struktury finansów WOŚP: pokazują wyłącznie różnicę pomiędzy całkowitymi przychodami (włącznie z dotacjami celowymi od sponsorów, np. na zorganizowanie Woodstock) a wydatkami na sam sprzęt. Poza kupowaniem sprzętu fundacja wydaje pieniądze na inne cele statutowe, np. programy medyczne oraz szkolenie wolontariatu. Właściwym wskaźnikiem są różnice pomiędzy przychodami z finału a wydatkami na cele statutowe:

Rozliczenia zbiórek WOŚP

Finał XVI:

32 147 538,63 zł zebrano,

32 201 173,58 zł wydano na cele statutowe (wydano więcej niż zebrano)

aparatura i sprzęt medyczny: 15 242 964,66 zł

pomoc indywidualna: 1 501 230,83 zł

RUR: 2 371 611,83 zł

okulistyka: 40 533 zł

cukrzyca: 4 257 918,61 zł

Infant Flow: 3 790 659,52 zł

słuch: 4 996 255,13 zł

Finał XVII:

40 477 067,87 zł,

40 731 958,20 zł (+260k)

onkologia: 26 079 009,32 zł

pomoc indywidualna: 1 649 802 zł

RUR: 2 394 293,82 zł

okulistyka: 598 400,99 zł

cukrzyca: 90 988,56 zł

Infant Flow: 3 217 664,38 zł

słuch: 6 247 074,13 zł

pediatria: 454 725 zł

Finał XVIII:

41 216 183,15 zł,

41 700 656,59 zł (+480k)

onkologia: 27 042 740,61 zł

pomoc indywidualna: 1 507 559,58 zł

RUR: 5 082 907,16 zł

okulistyka: 606 480,06 zł

cukrzyca: 310 363,05 zł

Infant Flow: 3 516 508,86 zł

słuch: 3 549 648,24 zł

pediatria – 84 449,03 zł

Finał XIX:

45 662 279,97 zł,

45 710 059,75 zł (+40k)

nefrologia i urologia: 24 784 546,47 zł

pomoc indywidualna: 1 568 467,52 zł

RUR: 2 538 682,09zł

okulistyka: 614 998,20 zł

cukrzyca: 765 664,46 zł

Infant Flow: 7 166 387,26 zł

słuch: 6 610 768,79 zł

pediatria: 1 660 544,96 zł

Finał XX:

48 049 843,99 zł,

48 051 808,71 zł (+2k)

główny temat Finału: 32 345 291,66 zł

pomoc indywidualna: 1 589 614,03 zł

RUR: 3 654 820,56 zł

okulistyka: 1 754 745,66 zł

cukrzyca: 3 702 000,00 zł

Infant Flow: 1 227 894,17 zł

słuch: 1 986 920,82 zł

pediatria: 1 367 960,24 zł

Budzik: 422 561,57 zł

Warto tu dodać, że sprawozdania finansowe fundacji nie są byle plikami, do których można wrzucić wszystko: są one weryfikowane przez MSWiA (rozliczenie finałów) oraz MPiPS (sprawozdania finansowe fundacji), fundacja podlega też ścisłej kontroli UKS.

Wielka hacjenda Jurka Owsiaka, sfinansowana za pieniądze z puszek

Na czym polega manipulacja? W zasadzie to nie jest manipulacja, a zwyczajne kłamstwo. Budynek przedstawiony na zdjęciu to ośrodek szkolenia wolontariatu, zwany czasem Uniwersytetem WOŚP. Jest to własność fundacji, sam Owsiak w niej bywa, ale zdecydowanie w niej nie mieszka Budynek można obejrzeć w galeriach zdjęć ze szkoleń wolontariuszy, oraz na stronie http://szadowomlyn.pl

Demotywator pokazujący dramatyczną niegospodarność WOŚP na tle Caritas

Na czym polega manipulacja? Autor obrazka po stronie przychodów fundacji zapisuje wszystko, włącznie z dotacjami sponsorskimi na Woodstock, natomiast po stronie wydatków „na pomoc” zapisuje jedynie wydatki na zakup sprzętu medycznego, pomijając pozostałe statutowe wydatki WOŚP, np. programy medyczne. Przy Caritas wrzucono do jednego worka przychody finansowe oraz rzeczowe, zarówno Caritas Polska, jak i Caritas diecezjalnych, po stronie wydatków „na pomoc” zapisując 100 proc. wydatków Caritas diecezjalnych, mimo że w sprawozdaniu nie jest wyszczególnione, na co te wydatki poszły.

Jeśli weźmiemy pod uwagę, że w 2008 i w 2010 roku WOŚP wydała na cele statutowe grubo więcej niż zebrała na finałach, wybór akurat roku 2009 wydaje się czysto przypadkowy.

Bilans 2009 WOŚP, strona 59: przychody z XVII finału z wpłat pieniężnych: 42 191 283,90 strona 60: * wydatki na zaopatrzenie placówek służby zdrowia i grup ratownictwa, hospicja i pomoc indywidualną 26 176 505,13 * wydatki na Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków 2 695 422,33 * Program Infant Flow 82 664,38 * Program leczenia cukrzycy pompami insulinowymi 38 988,59 * wydatki na szkolenia medyczne i ośrodek wolontariatu 2 365 318,21 * wydatki na działalność pożytku publicznego 702 305,98 Razem: 32 061 204,62 zł, różnica: 10 mln złotych. Czy te pieniądze zostały ukradzione? Nie. Strona 62: wynik finansowy ogółem wykazuje dochód 14 100 823,66 zł. Bilans Caritas Polska 2009, strona 64: wpływy finansowe Caritas Polska 32 300 006,79 zł (w tym 9 567 589,29 zł z budżetu państwa). Wydatki finansowe Caritas Polska na projekty krajowe: 21 442 013,77 zł. Wydatki finansowe Caritas Polska na projekty zagraniczne: 4 809 191,61 zł. Wydatki razem: 26 251 205,38 zł, różnica 6 mln złotych. Brak danych na temat bilansu na koniec roku.

Nawiązki sądowe zdefraudowane przez Orkiestrę. Źródło: 3obieg

Na czym polega manipulacja? Tu nie ma manipulacji, to zwyczajne kłamstwo. Od 1.01.2012r. nawiązki sądowe zasądzane są nie na fundacje tylko na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej będący państwowym funduszem celowym, którego dysponentem jest minister sprawiedliwości. Do 1.01.2012r. można było zasądzać nawiązki na różnego rodzaju organizacje (źródło: ten sam link co wyżej), ich lista była dostępna pod adresem http://ms.gov.pl/nawiazki/nawiazki.shtml, jednak wraz ze zmianą prawa lista zniknęła.

Na szczęście jest webarchive, dzięki któremu możemy zobaczyć ostatnią dostępną wersję strony z 11.10.2007r., a także pobrać samą listę. Autor artykułu podaje także inny, niedziałający dziś link, prawdopodobnie w nadziei, że nikt tego nie sprawdzi. Webarchive zarchiwizowało jednak również ten dokument, dzięki czemu możemy pobrać listę z 26.10.2011 r. Jak nietrudno sprawdzić, na żadnej z tych list fundacja WOŚP nie figuruje, co zamyka sprawę nawiązek. Prawie zamyka, bo jest jeszcze jeden krążący w internecie obrazek, skanartykuł pojawiający się również w źródłowym paszkwilu na 3obieg.pl. Jak zwykle zarzut opiera się na bezmyślnym przeklejaniu przypadkowych informacji, bez weryfikacji, o co w nich chodzi. Na czym polega manipulacja?

Nawiązki na rzecz fundacji, o których pisał 3obieg, wpisanych na wskazaną przez niego listę, dotyczyły sprawców zdarzeń drogowych i można było je zasądzać tylko do 1.1.2012. Tymczasem opisana w artykule sprawa odbyła się 12.11.2012, czyli grubo po zmianie prawa, a sama sprawa dotyczy pomówienia, przy którym pokrzywdzony może zażądać zadośćuczynienia na rzecz siebie, PCK lub innego celu społecznego – ten pan najwyraźniej wybrał WOŚP. Jak wygląda realizacja tego zadośćuczynienia? Winny pomówienia wykonuje zwyczajny przelew na wskazane konto: z punktu widzenia fundacji ten przelew jest „Przychody z darowizn rzeczowych i celowych” sprawozdania, przykładowo w 2012 roku jest ona na stronie 15, punkt 5b.

Firma Owsiaka Złoty Melon wyprowadza pieniądze z WOŚP poprzez niejasne powiązania finansowe.

Na czym polega manipulacja? Na słowie „niejasne” oraz sugestii, że ZM należy do Owsiaka. Firma Złoty Melon jest w 100 proc. własnością WOŚP (sprawozdanie finansowe, strona 21). Co za tym idzie, wszelkie zyski ze Złotego Melona trafiają do właściciela, czyli właśnie fundacji. Celem istnienia Złotego Melona jest prowadzenie działalności komercyjnej, której OPP jako zwolniona z podatków prowadzić nie może: ZM sprzedaje gadżety WOŚP-owe, koszulki itp., a także organizuje szkolenia komercyjne dla firm, z czego zysk trafia na konto WOŚP. Sam Owsiak w Złotym Melonie pełni jedynie funkcję prezesa zarządu: KRS. Woodstock jest finansowany z pieniędzy pochodzących z puszek. Na czym polega manipulacja? Na tym, że nie jest W zasadzie do obalenia tego kłamstwa wystarczy treść punktu „Wyszczególnione przez matkę kurkę ogromne marnotrawstwo zebranych środków”, ale skoro twierdzę, że nie jest finansowany z puszek, to wypadałoby wskazać, skąd jest, skoro organizuje go WOŚP. To akurat dość oczywiste: finansują go głównie sponsorzy, kwota ta jest wykazana w sprawozdaniu, np. w 2012 roku, na stronie 15 czytamy: Przychody z darowizn rzeczowych i celowych: 11 219 740,70 zł. Ze sprawozdania z 2009 r. na stronie 60 możemy dowiedzieć się, ile kosztuje Woodstock: 2 661 877,57 zł w 2009 roku. Nawet jeśli dzisiaj kosztuje dwukrotnie więcej (a nie kosztuje), to kwota darowizn od sponsorów wystarcza w zupełności. Na marginesie: sponsorzy WOŚP.

Sensacje od TV Republika

Na czym polega manipulacja? Cóż, ten filmik to idealny przykład, na czym nie powinno polegać dziennikarstwo: od początku do końca jest oszczerstwem opierającym się na zmanipulowanym materiale.

1. Fragment „w ogóle nie chce się tłumaczyć” – wycięto cały fragment uzasadnienia, dlaczego pytanie dziennikarza dotyczące nieokreślonych faktur mających udowodnić, że nie wyprowadza pieniędzy na lewo, jest z dupy. Owsiak powiedział tam „nie sprzedaję broni do Syrii, mam wam pokazać faktury, że nie sprzedaję broni do Syrii?”.

2. „wyrzuca z konferencji” – z konferencji został wyrzucony dziennikarz, który władował się z kamerą w prywatną rozmowę.

3. „innych pozywa” – pozwany nie został dziennikarz, tylko bloger, który napisał trzy paszkwile oparte na jego rojeniach

4. „skąd te nerwy?” – pokazują scenę, w której dziennikarz zostaje wywalony za władowanie się z kamerą w prywatną rozmowę, te „nerwy” nie mają nic wspólnego z rzekomymi przekrętami.

5. „Owsiak oficjalnie nie jest zatrudniony, pensję za etat dostaje jego żona” – dokładnie tak jest, ta pozycja stoi jak wół w sprawozdaniach od minimum sześciu lat. Co ciekawe, jest wyszczególniona, mimo że wcale nie musi, bo wystarczyłoby jej zawarcie w pozycji „pracownicy etatowi”.

6. „firmą Złoty Melon Jerzego Owsiaka” – a tu już ewidentne kłamstwo, bo Złoty Melon to firma WOŚP, a nie Owsiaka, co pokazałem wyżej.

7. „faktury wystawiane przez tę firmę są nieujawniane przez Jerzego Owsiaka” – prywatne spółki mają obowiązek spowiadania się z faktur przed skarbówką, a nie przed przypadkowymi dziennikarzami, to raz. Dwa, na czym opierają swoje zarzuty pseudodziennikarze, skoro faktur nie widzieli? Na rewelacjach Matki Kurki?

8. „powinien ujawnić faktury, żeby jasne było, że MC i ZM nie wykonują zleceń dla WOŚP” – przecież te firmy wykonują zlecenia dla WOŚP, od tego właśnie są. Jakie zlecenia? Produkcja i sprzedaż gadżetów (ZM), produkcja wydawnictw i obsługa medialna (MC). Dlaczego firmy? Bo fundacje takie jak WOŚP nie mogą prowadzić działalności gospodarczej. Całe te „powiązania” mogą być spiskiem tylko dla totalnego ignoranta.

9. „pieniądze z puszek trafiają do kieszeni Jurka Owsiaka” – chyba niezbyt dokładnie badali te sprawozdania finansowe, że nie znaleźli wyszczególnienia, ile zbiera się na finale i ile jest wydawane na cele statutowe – wykazałem to wyżej.

10. „ściga niezależne media” – no sorry, ale jeśli „niezależne medium” uprawia kłamliwą propagandę, to nie ma powodu, żeby ich lubić.

Owsiak bierze pieniądze za pracę w WOŚP

Nie bierze. Członkowie zarządu fundacji nie dostają wynagrodzeń za pracę w zarządzie, w sprawozdaniu po prostu nie ma takiej kwoty. Na stronie piętnastej tegoż sprawozdania znajduje się pozycja: Łączna kwota wypłaconych wynagrodzeń brutto członkom zarządu: 166 156,42 zł. Nie jest to jednak kwota za pracę w zarządzie, ponieważ linijkę dalej czytamy: pozycja zawiera wynagrodzenie za pracę w charakterze dyrektora ds. medycznych i administracyjnych. Są to dwa pełne etaty, poza pracą w zarządzie.

Organizowanie finałów WOŚP to ogromne koszty ponoszone przez podatników

Te rzekome koszty to TVP, służby, wydatki samorządów. Kolejno: TVP na WOŚP zarabia, Finał ma dużą oglądalność, więc reklamy pomiędzy wejściami swoje kosztują. Ponadto organizacje pożytku publicznego mają prawo do darmowej emisji swoich kampanii społecznych na antenie TVP. WOŚP nie jest jedyną organizacją, która z tego korzysta.

Służby: koncerty finałowe WOŚP nie są imprezami podwyższonego ryzyka w sensie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych, więc służb (zwłaszcza policji) zwyczajnie na nich nie ma. Zazwyczaj (we wszystkich mniejszych miastach) w ogóle nie są imprezami masowymi, a tam, gdzie są do ich zabezpieczenia wystarczą służby porządkowe (tzn. ochrona i wolontariusze).

Samorządy: tutaj sprawa ma dwa odcienie. Z jednej strony samorządy, zgodnie z art. 9.1. ustawy o samorządzie terytorialnym mogą zlecać wykonanie swoich ustawowych zadań organizacjom pozarządowym, a w art. 7.1 tej ustawy jest zapisane zadanie wspierania kultury. Co to oznacza? To, że samorządy mają prawo do dofinansowania niektórych elementów finałowych, w szczególności mogą ponieść koszty zorganizowania koncertu (ale nie np. wyżywienia). Z drugiej jednak strony sztaby działają na podstawie regulaminu określonego przez fundację, którego punkt 37. twierdzi: wszystkie środki finansowe potrzebne na zorganizowanie i przeprowadzenie zbiórki publicznej oraz imprez jej towarzyszących powinny pochodzić od sponsorów. Znany mi jest przypadek odrzucenia rozliczenia finansowego sztabu przez fundację ze względu na nieuzasadniony wydatek urzędu miasta, szef sztabu musiał przelew zwrócić i – długo po finale – organizować sponsorów na brakującą kwotę.

Co do kosztów organizacji ogólnie, regulamin w punkcie 36.1. jest jasny: szef sztabu zobowiązany jest do maksymalnej oszczędności środków finansowych przeznaczonych na zorganizowanie zbiórki publicznej i imprez jej towarzyszących, tj. do minimalizowania jej kosztów.